Câu Chuyện Cuộc Sống tuần này tiếp tục lên sóng chia sẻ với những câu chuyện: Truyền động lực cho bản thân, ứng xử khi con xem nội dung không phù hợp lứa tuổi.
Truyền động lực cho bản thân
Động lực được ví như một chất xúc tác, thúc đẩy mỗi người làm việc, học tập một cách thăng hoa, tập trung và hiệu quả hơn. Động lực rất quan trọng và cần thiết đối với mỗi chúng ta. Thế nhưng, không ít người lại rất dễ rơi vào tình trạng thiếu động lực, chán nản và dễ bỏ cuộc, dẫn đến nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến công việc và cuộc sống.
Chị Nguyễn Hoàng My (TP.HCM) cho biết, trong suốt 2 năm chị phải chuyển việc đến 4 lần. Mặc dù là môi trường làm việc khá ổn định, mức thu nhập cũng tốt, nhưng mà chị lại thường xuyên mất động lực làm việc mà không biết nguyên do.
Anh Nguyễn Khắc Kinh Quốc (TP.HCM) chia sẻ: “Tôi đã có gia đình và có hai đứa con. Công việc là điều kiện kinh tế để lo cho gia đình nên tôi phải cố gắng, dù là không có vui lắm, không có thích lắm, nhưng tôi sẽ vượt qua. Sẽ có một ngày nào đó các bạn trẻ đến một thời điểm và độ tuổi của tôi. Các bạn sẽ thấy rằng, các bạn không phải chỉ sống cho đam mê. Và lúc đó, bạn có quá nhiều thứ phải bảo vệ. Những con người các bạn bảo vệ đó chính là động lực của các bạn”.
Động lực là sức mạnh bên trong mỗi con người, là yếu tố giúp định hướng, thúc đẩy và duy trì hành vi liên tục để hoàn thành mục tiêu đã đặt ra ở bất kỳ tình huống nào, tạo động lực cho bản thân là việc cần thiết. Có động lực, con người mới có đủ sức mạnh để vượt qua thử thách, giải quyết vấn đề nhanh hơn và đón nhận nhiều cơ hội mới.
Tiến sĩ Trịnh Viết Then – Trưởng Bộ môn Tâm lý học, Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng cho biết: “Động lực là một thuật ngữ mô tả quá trình bắt đầu, định hướng và duy trì các hành vi có mục đích nhằm hoàn thành các kế hoạch và hoạt động của con người. Đó chính là nguồn năng lượng, nguồn đam mê để thôi thúc mỗi người hoạt động một cách có hiệu quả. Yếu tố cấu thành nên động lực của mỗi con người gồm: thể chất, tâm lý cá nhân và môi trường xã hội, chúng tạo nên động lực của mỗi con người, giúp họ có hiệu quả trong mọi hoạt động”.
Tuy nhiên, vì nhiều lý do khác nhau, đã khiến không ít người dừng mất đi thói quen tạo động lực cho bản thân. Điều này đã ít nhiều dẫn đến những hệ lụy không mong muốn trong cuộc sống.
Chị Lê Trần Thảo Quyên (TP.HCM) cho biết: “Trong đầu tôi không còn ý thức làm việc, không còn cảm xúc, không còn vui vẻ và thích thú như lúc đầu. Tôi làm việc phải được vui vẻ thì mới có thể làm lâu dài được. Còn nếu làm trong một trạng thái chán nản, thì chỉ là một thời gian ngắn thôi”.
Tạo động lực cho bản thân mỗi ngày cũng là chìa khóa để chúng ta duy trì đam mê, hứng thú trong công việc và học tập, mà không cần chờ đến sự giúp đỡ của người khác. Ngoài ra, khi có động lực, chúng ta có thêm năng lượng tích cực, sẵn sàng nỗ lực hết mình để tạo ra giá trị tốt đẹp cho bản thân, gia đình và xã hội.
Chị Thảo Nguyên – Biên tập viên, MC truyền hình cho biết, đối với chị động lực là điều quan trọng nhất. “Khi mà có động lực, mới có thể kiếm tiền. Mọi người cố gắng để có một vị trí nhất định trong cuộc sống, nhưng không phải lúc nào chúng ta cũng có động lực để làm điều đó”. Đôi khi áp lực cuộc sống khiến chúng ta nhìn nhận mọi thứ xung quanh với thái độ tiêu cực, bi quan và dẫn đến mất đi động lực của bản thân. Để khắc phục điều này, chúng ta nên tập thói quen rèn luyện và phát triển tư duy tích cực, cần biết tạo cho mình những cảm hứng mới, động lực mới.
Tiến sĩ Trịnh Viết Then chia sẻ: “Trước hết, cần phải tạo dựng cho mình một cuộc sống lành mạnh, có sức khỏe và cân bằng trong mọi lĩnh vực. Xây dựng kế hoạch, xác định động cơ, mục đích, mục tiêu cho từng hoạt động cụ thể trong cuộc sống. Nắm rõ lý do tại sao phải làm việc, chúng ta có thể cảm thấy được thôi thúc, được tăng thêm động lực và nhiệt tình hơn đối với công việc. Việc đặt câu hỏi “vì sao” cũng giúp chúng ta xác định rõ ràng mục tiêu của bản thân, tránh tình trạng mơ hồ, không có định hướng cụ thể, dễ làm cho bản thân nản chí và bỏ cuộc. Bên cạnh đó, hãy kết bạn với những người có tâm hồn lạc quan, để được lan tỏa sức mạnh về tinh thần. Khi đó, chúng ta có thể được tiếp thêm động lực, để thay đổi và hoàn thiện bản thân”.
Ứng xử khi con xem nội dung không phù hợp lứa tuổi
Trong sự phát triển của công nghệ, trẻ có cơ hội tiếp cận nhiều nguồn thông tin, trong đó cả những nội dung nhạy cảm chưa phù hợp với độ tuổi. Do vậy, phụ huynh cần cung cấp cho trẻ những kiến thức cần thiết nhất, là về giáo dục giới tính, để trẻ không tò mò và có cách ứng xử khéo léo khi phát hiện con xem những nội dung không phù hợp. Khi bước vào tuổi dậy thì, trẻ không chỉ nhận thấy được những thay đổi bên ngoài cơ thể mà còn cảm nhận những thay đổi tâm sinh lý từ bên trong.
ThS Nguyễn Hải Uyên, Chuyên gia Tâm lý cho biết, việc giáo dục giới tính ngoài việc giúp cho trẻ có thể hiểu được bản thân mình, hiểu được giới khác, biết cách thức chăm sóc bản thân, đồng thời, còn giúp cho trẻ biết quý trọng cơ thể của chính mình, và có cách thức bảo vệ bản thân phù hợp trước những cái chuyển động của xung quanh. “Thời điểm phù hợp nhất để giáo dục giới tính là thời điểm trẻ bắt đầu nhận thức được về bản thân mình, thường xoay quanh khoảng ở độ tuổi từ 3 đến 4 tuổi. Chúng ta sẽ lưu ý rằng ở giai đoạn tiền dậy thì, những mục tiêu quan trọng đề ra là trẻ sẽ cần biết rõ về cơ thể của mình, biết cách gọi tên các bộ phận của cơ thể, biết đặc điểm khác biệt cơ bản giữa bạn trai và bạn gái. Đồng thời, biết cách tự bảo vệ bản thân khi mà người khác có sự xâm phạm vào những vùng riêng tư của mình. Ở giai đoạn khoảng từ 12 tuổi trở lên, trẻ sẽ có những rung cảm, cảm giác giới tính với những người bạn khác giới. Vậy thì, những cái tiếp xúc va chạm ở trên cơ thể cũng sẽ diễn ra. Cho nên, giáo dục giới tính ở giai đoạn đó, chúng ta sẽ cần cho trẻ biết những giới hạn nào của việc có những cái kết nối cặp đôi giai đoạn tuổi học trò”, chuyên gia chia sẻ.
Ngày nay, các em có cơ hội được tiếp cận sớm với công nghệ số, chỉ cần lỡ tay nhấn chuột vào các đường dẫn độc hại, trẻ có thể tiếp cận với những hình ảnh và video chứa nội dung không phù hợp lứa tuổi. Khi phát hiện con vô tình xem nội dung như vậy, cha mẹ thường có những phản ứng khác nhau. Có phụ huynh tức giận, cấm đoán, khó mở lời. Nhưng cũng có người thì nhẹ nhàng khuyên bảo.
Anh Huỳnh Nguyễn Phúc, TP.HCM chia sẻ: “Khi thấy ở các bé ở trong hoàn cảnh đó, chúng ta không nên làm bé phải xấu hổ, hay là tức giận, hay có những phản ứng nào đó tiêu cực”.
Đồng quan điểm, chị Phạm Hồng Đào ngụ tại Tỉnh Long An cho biết, khi phát hiện ra con trẻ xem những nội dung không đúng, chị sẽ hướng dẫn cho con, sẽ trao đổi với con, chỉ ra những cái nên xem, để cho trẻ tiếp cận với những cái đúng đắn. “Tôi sẽ cư xử mềm mỏng, trao đổi giống như là một người bạn với trẻ, để trẻ có thể tiếp thu”, chị Đào chia sẻ.
Chuyên gia Tâm lý Cao Kim Thắm, Trung tâm Tâm lý Trị liệu NHC Việt Nam cho biết, những trường hợp ba mẹ hơi ngại khi nói về cái vấn đề giới tính, không biết làm sao giáo dục cho con, hoặc trốn tránh cho qua chuyện, đôi khi là nóng giận, cấm đoán. “Khi các con không hỏi được phụ huynh, thì các bạn lại hỏi những người bạn đồng trang lứa. Nhưng bạn đồng trang lứa thì đôi khi kiến thức cũng không đúng, cho nên nhiều khi là dạy sai con mình. Phụ huynh cứ nghĩ nếu cho con biết hết tất cả thì giống như vẽ đường cho hươu chạy, thật ra không phải như vậy, cái gì phụ huynh càng cấm thì con càng tò mò. Phụ huynh cần đồng hành cùng con từ nhỏ tới lớn”, chuyên gia cho biết.
Trong tình huống phát hiện con xem những nội dung nhạy cảm không phù hợp với độ tuổi, cha mẹ cần lắng nghe và hỏi về suy nghĩ của con như một người bạn, để con có thể thoải mái bày tỏ. Ngược lại cảm xúc tức giận của cha mẹ có thể khiến cho cuộc trò chuyện trở nên căng thẳng và không hiệu quả. Bên cạnh đó, ba mẹ cần giúp trẻ nhận biết, đánh giá nội dung nào phù hợp và không phù hợp với lứa tuổi của mình. Thông qua đó, giáo dục cho trẻ sử dụng Internet một cách an toàn và hiệu quả. Đồng thời, phụ huynh cần gợi mở cho con những chủ đề khác, chẳng hạn như thúc đẩy sở thích, năng khiếu và cùng con tham gia các hoạt động trải nghiệm khác.
ThS Nguyễn Hải Uyên cho biết: “Chúng ta sẽ có hai kỹ năng quan trọng cần hướng dẫn với trẻ lúc này. Thứ nhất là kỹ năng tìm kiếm và chọn lọc thông tin. Mình sẽ cung cấp cho con một vài cơ sở, mà con có thể xác định được thông tin nào là khoa học, thông tin nào không khoa học. Mình cũng đồng thời gợi ý cho con một số kênh thông tin chính thống, mà con có thể tìm hiểu để đọc các tin tức, cũng như các thông tin về giới tính mà con đang tò mò. Kỹ năng thứ hai mà mình cần trang bị đó là kỹ năng sử dụng mạng xã hội an toàn và hiệu quả, để chính con có thể là người vững bước trong hành trình tìm hiểu về giới tính của mình”.
Tuổi dậy thì là bước ngoặc lớn trong sự chuyển biến tâm sinh lý của trẻ. Việc giáo dục giới tính cho trẻ đầy đủ và đúng lúc là hành trang tốt nhất khi trẻ bước vào tuổi thành niên. Ngoài ra, việc giáo dục giới tính cho học sinh trong các nhà trường cũng cần đẩy mạnh bằng những hoạt động giáo dục khoa học gần gũi với lứa tuổi, để các em có nhận thức đúng đắn về suy nghĩ và hành động của mình đến khi trưởng thành. Trong quá trình một đứa trẻ lớn lên, mỗi phụ huynh không chỉ là người hướng dẫn mà còn là bạn đồng hành, để con tin tưởng, chia sẻ. Từ đó, giúp con phát triển một cách toàn diện và tự tin hơn trong cuộc sống.
Câu Chuyện Cuộc Sống là chương trình có thời lượng 7-9 phút khai thác thông tin đa chiều, khách quan về các vấn đề đời sống xã hội đang được công chúng quan tâm. Bằng những cuộc đối thoại ngắn kết hợp video dàn dựng, phóng sự phản ánh, Câu Chuyện Cuộc Sống làm khơi gợi lên những chủ đề đang được xã hội quan tâm như: đạo đức gia đình, trách nhiệm với xã hội, pháp luật, pháp lý, văn hóa, an toàn sống của những cá nhân, tập thể điển hình,… Bên cạnh đó, Câu Chuyện Cuộc Sống còn chia sẻ những ý kiến phân tích, đánh giá từ các chuyên gia, những suy ngẫm, trăn trở về các sự kiện, vấn đề trong xã hội đã, đang và sẽ diễn ra. Đồng thời, chương trình còn tạo nên kênh thông tin phản biện, định hướng dư luận xã hội, mang đến những kỳ vọng về sự tốt đẹp, an lành và hướng thiện.
Câu Chuyện Cuộc Sống phát sóng vào lúc 19:50 Thứ Ba, Thứ Năm và Thứ Sáu hàng tuần trên kênh THVL1. Chương trình do Đài truyền hình Vĩnh Long và Jet Studio phối hợp thực hiện.